جریان سوم شهروندی،جریانی مدنی است که با محوریت شهروندی و بر مبنای حقوق بشر و شهروندی و مسئولیت پذیری شهروندان بنیان گذاری شده است ،تعصب را که به معنای داشتن عقایدی یا نگرشهای از پیش اندیشیده و تصور شده توسط فرد یا اعضای یک گروه درباره ی یک فرد یا گروهی از جامعه به جهت تفاوت های دینی ،مذهبی ،قومی ،نژادی ،فرهنگی، زبانی ،منطقه ی و عقیده سیاسی که اغلب بر مبنای شنیده ها و نه مدراک و مشاهدات مستقیم می باشد و در برابر دگرگونی علی رغم دریافت اطلاعات جدید مقاومت می کنند را مردود و محکوم و بر خلاف فرهنگ حقوق شهروندی می داند .
جریان سوم شهروندی تعصب را پایه و اساس فکری تبعیض می داند که بصورت رفتار واقعی نمود پیدا می کند و به فعالیت های گفته می شود که اعضای یک گروه ضمن تقسیم جامعه به خودی و غیر خودی و قوم مداری استفاده از فرصتهای که در برابر دیگران گشوده است را سلب می کنند و برای اعضای گروه دینی ،مذهبی ،نژادی ،قومی ،زبانی ،منطقه ی یا گروه سیاسی خود در نظر می گیرند.
تعصب منجر به ایجاد فرهنگ نانوشته قوم مداری و بدگمانی نسبت به دیگران و حصر گروهی یا قومی و مرز بندی خواهد شد این فرایند با تبعیض و تخصیص منابع سیاسی و اداری و اقتصادی تکامل می یابد و برتر بینی بین گروه های تشکیل دهنده یک ملت واحد ایجاد می کند در نتیجه با تضعیف همبستگی ملی و تنفر بین گروهی یا قومی و مذهبی تقسیم یک ملت واحد ایجاد می شود. در برخی موارد عده ای برای کسب منافع شخصی اقدام به ترویج تعصب می نمایند تا بوسیله آن جایگاه سیاسی ،ادارای یا اقتصادی خود را تحسین کنند و ممکن است منافع خاصی را در اختیار گروه خود قرار ندهند. این افراد، متعصبین را وسیله تحقق اهداف خود قرار می دهند .
جریان سوم شهروندی شهروندی را ملاک استحقاق حقوق شهروندی می داند و همه شهروندان که در محدوده ی جغرافیایی کشور دارای تکالیف بوده و از کلیه حقوق شهروندی اعم از فرهنگی، اجتماعی ،مدنی ،سیاسی ،قضایی و امنیت بصورت برابر برخوردار می باشند و بموجب قانون همه شهروندان را از حقوق یکسان و برابر بهره مند می داند.
جریان سوم شهروندی تفاوتهای که در دید متعصبان و تبعیض کنندگان ملاک بهره مندی از حقوق شهروندی می باشند را معتبر ندانسته و قانون و ملاکهای تابعیت و شهروندی را برای کسب کلیه حقوق شهروندی کافی می داند و هرکس بصرف کسب تابعیت از تمام حقوق مقرر شهروندی بهره مند می داند در دیدگاه جریان سوم شهروندی تفاوتهای جنسیتی ،دینی ،مذهبی، نژادی ،قومی، زبانی و منطقه ی را عامل تفاوت در حقوق شهروندی نمی داند.
جریان سوم شهروندی تبعیض را در تمام اشکال خود از جمله تبعیض رنگ،تبعیض نژادی و قومی و زبانی، تبعیض جنسیتی، تبعیض عقیده سیاسی، تبعیض ملیتی، تبعیض دینی و تبعیض گروهی را رد می نماید و بر این باور است که تعصب و تبعیض با خصومت همراه می شود. این جریان مقوله های تعصب و تبعیض را در تقابل کامل با حقوق بشر و شهروندی دانسته و در جامعه ایرانی اندیشه مترقی جریان سوم شهروندی که براساس حقوق بشر و شهروندی ، ازادی های بنیادین و انتخابات شفاف ، ازاد و عادلانه را گفتمان پایدار روابط مسالمت آمیز و صلح و ترقی می داند.
مسعد سلیتی
وکیل پایه دادگستری
