انسانیت و نه نژادپرستی
روز جهانی رفع تبعیض نژادی
روز جهانی رفع تبعیض نژادی هر ساله در روزی برگزار می شود که پلیس در شارپیویل آفریقای جنوبی 69 نفر را که در تظاهرات مسالمت آمیزی علیه “قوانین نژاد پرستانه” تحمیل شده توسط رژیم آپارتاید در سال 1960 شرکت کرده بودند، به ضرب گلوله کشتند به این مناسبت در سال 1979مجمع عمومی سازمان ملل متحد 21 مارس مصادف با دوم فروردین ماه روز جهانی رفع تبعیض نژادی تعیین نمود.
به موجب بند 1 ماده 1 قرارداد بینالمللی رفع هر نوع تبعیضی نژادی، مصوب مجمع عمومی سازمان ملل متحد ،اصطلاح «تبعیض نژادی» اطلاق میشود به هر نوع تمایز و ممنوعیت یا محدودیت و یا رجحانی که بر اساس نژاد و رنگ یا نسب و یا منشأ ملی و یا قومی مبتنی بوده و هدف یا اثر آن از بین بردن و یا در معرض تهدید و مخاطره قراردادن شناسایی یا تمتع و یا استیفاء در شرایط متساوی از حقوق بشر و آزادیهای اساسی در زمینه سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و یا در هر زمینه دیگری از حیات عمومی باشد.
برابر مقررات مذکور در قرارداد بینالمللی رفع هر نوع تبعیضی نژادی دول عاقد تبعیض نژادی را محکوم مینمایند و متعهد میشوند که با توسل به کلیه وسایل مقتضی و بدون درنگ سیاستی را دنبال کنند که هدف آن از بین بردن هر نوع تبعیض نژادی و تسهیل توافق و تفاهم در بین کلیه نژادها باشد.
همچنین دول عاقد هر نوع تبلیغات و تشکیلاتی را که از افکار و نظریههای مبتنی بر تفوق یک نژاد و یا گروهی از اشخاصی که رنگ و یا منشأ قومی معین دارند الهام بگیرد و یا هر نوع تنفر و تبعیض نژادی را توصیه یا تشویق کند، تقبیح مینماید و متعهد میشوند که به منظور ریشهکن ساختن این چنین تحریکات یا تبعیضات و به طور کلی برای محو هر قسم تبعیض نژادی سریعاً تدابیر لازم را اتخاذ نمایند
کشورها متعهد هستند که تبعیضات نژادی را به هر شکل و صورتی که باشد ممنوع و ریشهکن سازند و حق هر فرد را به مساوات در برابر قانون و به ویژه در تمتع از حقوق تمایز از لحاظ نژاد یا رنگ یا ملیت یا قومیت تضمین نمایند.
همه شهروندان صرف نظر از جنسیت نژاد زبان دین و مذهب و بصرف انسان بودن حق برخورداری از رفتار مساوی در برابر محاکم و سایر مراجعی که اجرای عدالت را به عهده دارند ،حق برخورداری از امنیت شخصی و حمایت دولت در برابر تجاوز و صدمه جسمی از ناحیه مأمورین دولت و یا هر فرد یا دسته یا تشکیلات ،حقوق سیاسی و به خصوص حق شرکت در انتخابات و رأی دادن و نامزد شدن براساس سیستم اخذ رأی همگانی و یکسان و حق مشارکت در حکومت و اداره امور عمومی و حق نیل به مشاغل عمومی دولتی به هر رتبه و مقام در شرایط مساوی ،حق رفت و آمد و انتخاب اقامتگاه در داخل یک کشور ،حق ترک هر کشور و منجمله ترک میهن خود و بازگشت به آن ،حق داشتن یک تابعیت ،حق ازدواج و انتخاب همسر خود ، حق تملک چه به صورت فردی و چه به شکل مشارکت ،حق توارث ،حق آزادی فکر و وجدان و مذهب ،آزادی عقیده و بیان ،حق آزادی اجتماع و تشکیل جمعیتهای مسالمتآمیز ،حق کار کردن و انتخاب آزاد شغل و استفاده از شرایط عادلانه و رضایتبخش کار و برخورداری از حمایت در برابر بیکاری و دریافت دستمزدمساوی برای کار مساوی و دریافت پاداش منصفانه و رضایتبخش ،حق تشکیل اتحادیههای صنفی و عضویت در آنها ،حق مسکن،حق استفاده از بهداشت عمومی و مراقبتهای پزشکی و بیمههای اجتماعی و خدمات اجتماعی ،حق تحصیل و کارآموزی حرفهای ،حق مشارکت در فعالیتهای فرهنگی با شرایط یکسان ،حق دسترسی به کلیه امکانات خدماتی که به عموم عرضه میشود از قبیل وسایط نقلیه و هتلها و رستورانها و کافهها و تماشاخانهها و پارکها می باشند.
جریان سوم شهروندی با محوریت شهروند است و اصل برابری و عدم تبعیض، را یکی از شاخص ترین اصول جریان سوم شهروندی مى داند که به موجب آن هیچ شهروندی به جهت ویژگی های رنگ ،نژاد، قومیت ،زبان، فرهنگ ،دین ،مذهب ،طبقه اجتماعی ،جنسیت و موقعیت های دیگر نباید از بهره برداری از حقوق شهروندی محروم نمود . این اصل بدین معنا است که دولت و مدیران بخش های دولتی ، عمومی و خصوصی نباید براساس ویژگی های مذکور برای بهره مند شدن افراد از حقوق شهروندی شروط و قیود تعیین نمایند یا بهره مندی از حقوق شهروندی را بر مبنای آن ویژگی ها محدود کنند . دولت ها و مدیران بخش های دولتی،عمومی و خصوصی نمی توانند در بهره برداری شهروندان ایرانی از حقوق شهروندی و قانونی سیاست ها و رفتارهای تبعیض آمیز اتخاذ نمایند.
جریان سوم شهروندی تبعیض علنی یا پنهانی را هر نوع تمایز ، ممنوعیت ، محدودیت ، محرومیت ، عدم تساوی در حقوق و رجحانی که براساس نژاد ، رنگ، جنسیت ، قومیت ، دین یا مذهب و معلولیت در تطبیق قانون، ارائه خدمات، استخدام و توزیع فرصتهای شغلی و قدرت در مناصب و مشارکت در ادارات و شرکتها و نهادهای دولتی و عمومی و در توزیع ثروت و درامدهای عمومی که هدف یا اثر آن از بین بردن و یا در معرض تهدید و مخاطره قراردادن شناسایی یا تمتع و یا استیفاء در شرایط برابر از حقوق شهروندی و آزادیهای اساسی در زمینه اجتماعی ،اقتصادی، سیاسی ، اجتماعی ،فرهنگی و یا در هر زمینه دیگری می داند.
در سال 1395 پیش نویس پیشنهادی ایده مبارزه با تبعیض نژادی ، تنفر قومی و مذهبی که با توجه به خلاء قانونی جرم انگاری هر نوع رفتار مبتنی بر تبعیض براساس نژاد ،رنگ ،جنسیت ،قومیت ،دین ،مذهب یا ملیت و تنفر قومی و مذهبی در هفده ماده با هدف جرم انگاری رفتارهای تبعیض آمیز توسط اینجناب تهیه شده و طی نامه کانون وکلای دادگستری خوزستان تقدیم مجلس شورای اسلامی گردید که در مورخ 11/9/1397 طرح آن در صحن مجلس اعلام وصول شد.
مسعد سلیتی
وکیل دادگستری