مبانی فکری اعتراضات پسا مهسا
جان باختن مهسا امینی نه تنها جرقه ای برای اعتراضاتی شد که تاکنون ادامه دارد بلکه روشنگری است که ساختار فکری و فرهنگی جامعه ایرانی را تغییر داد و این مقوله که برای هرگونه تغییر و تحول اجتماعی و‌سیاسی باید قبل از آن یا همزمان با آن یک تغییر فکری و فرهنگی رخ داده باشد را بر آن صحه گذاشت،تغییری که در اندیشه ها بوجود آمده و در عرصه اجتماعی نمایان گردید ، تغییری که نه با افکار و اندیشه های پوسیده و کهنه و فرسوده بلکه با گفتمانی همسو با روح زمانه و جهت گیری اجتماعی و فرهنگی این دوره ایران ( انسانگرای شهروندی ) ، مترقی و منطبق با رویاهای شهروندان برای دستیابی به ایرانی جدید و فراگیر و تکثرگرا بوجود آمد.
برای تبلور بیشتر مبانی فکری اعتراضات پسا مهسا نگاهی به مبانی فکری نظام شاهنشاهی و نظام جمهوری اسلامی خواهیم داشت.
مبانی فکری نظام شاهنشاهی
نظام پهلوی قبل از انقلاب بر مبانی فکری شووینیسم ، ناسیونالیسم افراطی ، نژاد آریایی ،زبان فارسی ،تاریخ باستان ، احیای شکوه و مجد ایران باستان ،مقدم شمردن سلطنت ،شاه ظل الله ،شاه وارث نظام شاهنشاهی ۲۵۰۰ ساله ،نهضت ایران گری و غرب گرایی پایه گذاری شده بود که منجر به حکمرانی شاه محوری ،استبداد ،خودکامگی ،عدم احترام به حقوق بشر و آزادی های اساسی شهروندان ،تبعیض و نابرابری ،نظام پلیسی و امنیتی ،ستم و اختناق ساواک ،اعدام و تیرباران و زندانی کردن مخالفان نظام ،فساد مالی و سیاسی ،ناکارآمدی ،نارضایتی گسترده ،سرکوب مطبوعات و احزاب سیاسی ،نقض قانون اساسی و عدم حاکمیت قانون ،فقدان آزادی بیان-اندیشه-عقیده ،تقلب در انتخابات ،نظام تک حزبی ،بی عدالتی ،بی توجهی به مشارکت شهروندان در اداره کشور ،اتخاذ سیاست خشونت آمیز و سرکوب شدید و کشتار معترضان با استفاده از ارتش و ساواک ،کودتا علیه دولت مصدق ،کشف حجاب اجباری ،تمرکز گرایی ،سانسور،یکسان سازی فرهنگی ،سلب حقوق اقوام و سرکوب شدید آنها،دخالت در امور داخلی همسایگان و گسترش تملق و چاپلوسی که منجربه انقلاب ۵۷ و سرنگونی آن نظام توسط شهروندان ایرانی گردید.
مبانی فکری نظام جمهوری اسلامی
جمهوری اسلامی بر مبانی فکری ولایت مطلقه فقیه ،اسلام گرای ،فقه تشیع ،تاریخ اسلام ،احیای دوباره مجد و عظمت جهان اسلام ، ولی فقیه جانشین پیامبر اسلام و امام زمان ،ولی فقیه وارث تمام پیامبران ،نهضت اسلامی ،صدور انقلاب و شیعه گرایی حجاب اجباری بنیان گذاری گردید و رویه عملی آن باعث ایجاد بحران های متعدد در حوزه های سیاسی -اقتصادی-اجتماعی-فرهنگی-محیط زیست-مدیریتی-قانونگذاری-سیاست خارجی-بهداشت و سلامت ،تمرکز گرایی ،سانسور ،عدم رعایت احترام و تضمین و حمایت حقوق بشر و شهروندی و آزادی‌های بنیادین ،عدم رعایت معیارهای انتخابات آزاد و عادلانه ،فساد اداری،اختلاس‌ها،ورشکستگی شرکت‌ها،بیکاری کارگران،اعتصابات شغلی ،بی‌توجهی به مشکلات و مسائل حاد زنان_معلمان-کارگران-اقوام-اقلیت‌های دینی و مذهبی-جوانان- دانشجویان-بیکاران و بازنشستگان ،نبود برنامه جهت ایجاد اشتغال گسترده، تخریب محیط زیست، قرارندادن امکانات جهت تفریحات سالم و شاد برای شهروندان ایرانی، عدم شفافیت و سهولت دسترسی به اطلاعات، بی‌توجهی به آموزش و پرورش، عدم مدیریت صحیح و وجود مدیریت ناکارآمد در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، کشاورزی، اجتماعی، صنعت، خصوصی‌سازی، سیل، خشکسالی، جنگل‌داری، مدیریت آب، خودروسازی، عدم اهتمام به رفاه شهروندان ایرانی، فساد اداری، خودخواهی، کاهش اعتماد به مراجع رسمی، افزایش مهاجرت نخبگان و پدیده فرار مغزها، مهاجرت به شهرها، تخریب منابع خاک و تنوع زیستی، سدسازی غیر استاندارد، جعل مدارک دانشگاهی مقامات، تقلب علمی، ناکارآمدی بازیافت و انبوه زباله‌ها، بافت فرسوده شهرها، نزاع‌ها بر سر انتقال آب در داخل ایران ،عدم ارائه خدمات مطلوب به شهروندان، عدم توجه به موقع به مطالبات شهروندان، بیکاری، اعتیاد، فقر، طلاق، حاشیه‌نشینی، پارتی بازی، دزدی ،جعل کلاهبرداری، ترافیک، دست‌فروشی،بافت‌های فرسوده،خشونت، بی‌اعتمادی اجتماعی، فساد، تبعیض، بی‌عدالتی ،گسترش فساد اداری، سوءمدیریت گسترده ،سیستم بانکی ربوی، توزیع ناعادلانه ثروت و امکانات و خدمات، توسعه نیافتگی برخی استان‌ها، گوشه‌ای از مدیریت نا کارآمد که منجر به اعتراضات متعدد شهروندان گریده است.
مبانی فکری اعتراضات پسا مهسا
با بررسی شعارها ،رفتارهای معترضان و همچنین همبستگی میان زنان ، دانشجویان ، دانش آموزان ،ورزشکاران ، هنرمندان ، جوانان ،کنشگران حقوق بشر و شهروندی ،معلمان ،وکلا ،پزشکان ،کارگران ، اقوام ، اقلیت های دینی و مذهبی و گروه های سیاسی ،اعتراضات پسا مهسا بر مبانی فکری انسانگرای شهروندی ، آموزه های حقوق بشر و شهروندی ،آزادی های بنیادین ،معیارهای انتخابات آزاد و عادلانه ،آزادی پوشش -عقیده _بیان ،برابری حقوق زن و مرد ، نفی وضعیت موجود ،اعتراضات خشونت پرهیز و مسالمت آمیز ، تکثرگرایی ،باور به حقوق برابر همه شهروندان و اقوام و اقلیت های دینی و مذهبی در اداره کشور ، پرهیز و دوری از تعصب و افراط گرایی دینی -نژادی و قومی ،بردباری و تحمل پذیری در برابر تفاوت های جنسیتی -نژادی-قومی-زبانی-دینی-مذهبی-طبقاتی و عقیده سیاسی ،تحقق دولت حقوقی ( دولت حقوق بشر و شهروندی و آزادی ها ) ، دموکراسی خواه ،نظام عدم تمرکز و توزیع عادلانه قدرت-ثروت-فرصت-خدمات-امکانات ،حفظ یکپارچگی ایران ،جمهوری خواه ، هویت ملی هویت شهروندی ، رفاه اقتصادی ، تعامل با نظام بین المللی با رعایت منافع ملی ، رعایت حسن همجواری و عدم مداخله در امور داخلی همسایگان ، پذیرش کلیه اعلامیه ها و میثاق های بین المللی مرتبط با حقوق بشر و آزادی ها ،نظام جمهوری پارلمانی ،اصل نمایندگی مقامات،لغو مجازات اعدام ،شایسته سالاری،قانونمداری ،برابری، آزادی ،عدالت اجتماعی ، تعهد، شفافیت، تنوع، مطالبه گری، پاسخ‌گویی، صلح، توسعه، مدارا، بردباری، مهرورزی، نفی تبعیض، عدم خشونت، ارتقا مسئولیت‌پذیری شهروندان، رعایت و تضمینن حقوق زنان-کودکان-اقوام-اقلیت های مذهبی و کرامت انسانی استوار است.
